Γιάννης Σμαραγδής: “Μέσα μας έχουμε ένα κομμάτι του θεού που πρέπει να το περιποιηθούμε.”

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΦΗΜΗΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ ΓΙΑΝΝΗ ΣΜΑΡΑΓΔΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ

Στην πρωτεύουσα, στο χώρο έμπνευσης γνωστών κινηματογραφικών επιτυχιών, όπως το «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι» και το «El Greco» υποδέχτηκε ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής τα μέλη της δημοσιογραφικής ομάδας των Εκπαιδευτηρίων Μπακογιάννη, Δοντά Ηλία, Δούκα Παναγιώτη, Λεβή Ναταλία, Πλακοπίτη Νικόλαο, Ταμπάρα Κασσιανή, Τούσια Ελίνα καθώς και τον συντονιστή και υπεύθυνο καθηγητή, Δασταυρίδη Αναστάσιο, παραχωρώντας τους την ακόλουθη συνέντευξη:

Πώς ορίζεται η τέχνη και πώς ο κινηματογράφος;

Η τέχνη είναι το λιπαντικό της ψυχής και οι καλλιτέχνες, όπως λέει ο Καζαντζάκης είναι οι ακροβολιστές του θεού σε εντεταλμένη υπηρεσία στο ακρότατο φυλάκιό του. Αποστολή τους να δίνουν δύναμη στους ανθρώπους. Για να συμβεί αυτό πρέπει ο καλλιτέχνης να συνομιλεί με την ομορφιά και ως εργαλείο να χρησιμοποιεί τη συγκίνηση. Ο 20^ος αιώνας ξεστράτισε γιατί δεν απευθυνόταν στην ψυχή.

Η θεματολογία των ταινιών που σκηνοθετήσατε σχετίζεται με εξέχουσες προσωπικότητες συμπατριωτών μας. Η ελληνοκεντρικότητα ερμηνεύεται ως προσπάθεια αφύπνισης και διδαχής του Έλληνα από το ένδοξο παρελθόν του;

Όλα ξεκίνησαν από μια τηλεταινία αφιερωμένη στον Παπαδιαμάντη. Ολόκληρη η πλοκή της μου ήρθε καθ’ύπνον. Αργότερα κατάλαβα ότι αυτό που λένε οι καλλιτέχνες φαντασία, δεν υπάρχει. Υπάρχει μια ανώτατη αρχή, ο ακίνητος κινητής του σύμπαντος κατά τον Πλάτωνα, ο θεός για εμάς, από την οποία δεχόμαστε ένα φως που έχει ο καθένας από εμάς. Με αυτό το φως επικοινωνούμε, όταν αντιληφθούμε το λόγο για τον οποίο είμαστε φτιαγμένοι, αρκεί να ανοίξουμε τα μάτια της ψυχής.

Πώς νομίζετε πως η τέχνη δύναται να βοηθήσει τον Έλληνα να ξαναβρεί τη χαμένη του αξιοπρέπεια; Αποτελεί αντίδοτο στην ηθική αποτελμάτωση ή χάνεται ως θύμα της οικονομικής κρίσης;

Η τέχνη δεν έχει σχέση με τα ανθρώπινα δρώμενα, ούτε επηρεάζει, ούτε επηρεάζεται από την κρίση, αρκεί ο καλλιτέχνης να γνωρίζει ότι σκοπός του έργου του είναι να καταστεί χρήσιμο στις ανθρώπινες ψυχές. Η τέχνη δε μπορεί να δώσει στον καθένα ό, τι του στερεί η ζωή. Θα δώσει όμως τη δύναμη να μη λυγίσει. Ο κόσμος αλλάζει με τις πράξεις. Η τέχνη αλλάζει τις συνειδήσεις και οι συνειδήσεις κατευθύνουν τις πράξεις.

Η τέχνη και η εκπαίδευση αποτελούν όροι που ακολουθούν σήμερα δρόμους παράλληλους. Είστε υπέρμαχος της σύμπλευσης αυτών και τι θα προτείνατε στους ιθύνοντες ώστε να επιτευχθεί αυτή;

Αν κάνουμε καλά τη δουλειά μας και την αγαπάμε, φέρνει σύμπλευση με τα πάντα. Έχουμε ξεχάσει να αγαπάμε αυτό που κάνουμε, να παίρνουμε χαρά και να δίνουμε χαρά και στους άλλους.

Ποια τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ηθοποιού που πράγματι ποιεῖ ὄρθόν ἦθος; Υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας αληθινοί ηθοποιοί κι αν ναι θα μπορούσατε να κατονομάσετε κάποιους;

Η Ελλάδα έχει πολύ καλούς ηθοποιούς. Η διαφορά τους με τους ξένους είναι ότι είναι λιγότερο οργανωμένοι. Επειδή είμαστε εύστροφος λαός επαναπαυόμαστε σ’ αυτή την ευφυία. Μέχρι τώρα με όσους Έλληνες έχω δουλέψει κανένας δεν ήρθε γνωρίζοντας όλο το σενάριο απ’ έξω και έτοιμος να κάνει οποιαδήποτε αλλαγή. Ωστόσο υπάρχουν μεγάλα ταλέντα, ιδίως στη νέα γενιά. Δεν κατονομάζω κανέναν γιατί ίσως και αυτός είναι τρόπος να τους προστατέψω.

Ο τίτλος του τελευταίου σας κινηματογραφικού δημιουργήματος: «Ο θεός αγαπάει το χαβιάρι». Τι είναι Θεός για εσάς κύριε Σμαραγδή; Προσπαθείτε να διδάξετε στον απλό θεατή ότι ο θεός βρίσκεται στα απλά πράγματα της καθημερινότητάς μας, αρκεί να προσπαθήσουμε να τον αντιληφθούμε;

Συγχαρητήρια για την ερώτηση. Βεβαίως, αυτό ακριβώς είναι θεός. Βρίσκεται ακόμα και σε μια σταγόνα νερού που φεύγει από ένα φύλλο και το κάνει πιο λαμπερό.

Τα μελλοντικά σας σχέδια;

Ο Μιχαήλ Άγγελος έλεγε «μέσα μου βαθιά έχω μια pieta κι ένα Δαυίδ και πιο δίπλα ένα Γολιάθ και ένα σύμπλεγμα αγγέλων στο λαιμό μου αλλά τι θα βγει πρώτο δε το ξέρω». Εγώ λοιπόν έχω τρία θέματα. Ή μια ταινία με τον Καζαντζάκη ή με τον Καποδίστρια ή ακούστε ένα πραγματικό γεγονός. Πριν από χρόνια στην Ιταλία συνήλθε κάποιος από κώμα και μιλούσε αρχαία ελληνικά. Εγώ σκέφτομαι να δημιουργήσω έναν τέτοιο άνθρωπο να μιλά αρχαία ελληνικά και να συμπεριφέρεται σα μαθητής του Πυθαγόρα. Στην ουσία παίρνω έναν απλό άνθρωπο που προσπαθεί να επικοινωνήσει με το θεό.

Θα προτείνατε σε ένα νέο να επιλέξει μια σχολή θεάτρου ή κινηματογράφου ή τις θεωρείτε ως κέντρα εκπαίδευσης πεπαιδευμένων ανέργων;

Τη μέσα του φωνή να κοιτά και όχι τι λέει ο μπαμπάς του ή η κοινωνία, όχι αυτό που νομίζετε ότι θα σας βρει δουλειά. Να βρείτε τον τρόπο να είστε χρήσιμοι σε εσάς και μετά να βρείτε δουλειά. Σύμβουλός σας είναι το κεντρικό φως που υπάρχει μέσα σας και σας έχει ορίσει για τι είστε φτιαγμένοι. Είναι χρήσιμη η μόρφωση στις νέες γενιές. Καλύτερα να μορφωθεί κανείς και να είναι αγρότης από τη σπουδή δημοσίων σχέσεων.

Η συμβουλή σας στους νεοέλληνες …

Να ακολουθήσουν τη μέσα τους δυνατή φωνή. Μέσα μας έχουμε ένα κομμάτι του θεού που πρέπει να το περιποιηθούμε. Μόνο έτσι θα αναβαθμιστεί ο άνθρωπος σε συλλογικό επίπεδο πολύ πιο γρήγορα. Κοιτάξτε μέσα σας δυνατά!