Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος: “Η προτροπή μου είναι να πολιτευθούν οι άξιοι.”

Δημοσιεύτηκε: 18/10/2010

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

Τα Εκπαιδευτήρια Ν. Μπακογιάννη στα πλαίσια παροχής ανθρωπιστικής παιδείας και καλλιέργειας υγιών προτύπων στους νέους προέβησαν στη δημιουργία μιας «δημοσιογραφικής ομάδας» πολλά υποσχόμενης. Την πολιτιστική δραστηριότητα αυτή οργάνωσε ο φιλόλογος κ. Δασταυρίδης Αναστάσιος και τα μέλη της αποτελούν οι εξής μαθητές της Β΄ Λυκείου: Αρμπάρα Ρεβέκκα, Βαρυτιμίδου Δέσποινα, Κεχαγιά Χριστίνα, Μαντζαρίδης Άγγελος και Ξηνταράκου Αναστασία. Πρώτη εμφάνισή τους στα δημοσιογραφικά δρώμενα ήταν η συνάντηση τους με τον πρώην πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο στο γραφείο που διατηρεί ο ίδιος στο κέντρο της πρωτεύουσας η οποία και διεξήχθη ως εξής:

– Κύριε πρόεδρε τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με την πολιτική; Υπήρξε κάποια προσωπικότητα που λειτούργησε ως πρότυπο για εσάς;

Δεν είχα κανένα πρότυπο και τυχαίως ασχολήθηκα με την πολιτική. Το 1958 ο Παν. Κανελλόπουλος απεσπάσθη από το συνδυασμό του Καραμανλή και συνεργάστηκε με την αντιπολίτευση με αποτέλεσμα να μείνουν στην Πάτρα τρεις κενές έδρες. Ήρθε λοιπόν ο τότε πρόεδρος της νομαρχιακής επιτροπής της ΕΡΕ στον πατέρα μου, ο οποίος ήταν παλαιός πολιτικός και τον επίεσε «να με δώσει» στον συνδυασμό. έχασα το 1958, το 1961 και το 1963 για να εκλεγώ το 1964!

–         Να υποθέσουμε ότι ο πατέρας λειτούργησε και ως παράδειγμα πολιτικής και όχι μόνο μίμησης;

Ως πρότυπο στη δικηγορία οπωσδήποτε αλλά στην πολιτική όχι. Δε μου άρεσε η πολιτική, δεν ήθελα να πολιτευτώ. Είχα πει στον Κανελλόπουλο ότι δεν ήθελα να πολιτευτώ και μου είπε «θα σου λείψει το χειροκρότημα». Αλλά όταν πήγα στην Πάτρα έπεσαν πάνω μου όλοι οι φίλοι μου και με έπεισαν.

–         Περίεργο πάντως ένας δις πρόεδρος δημοκρατίας να μην ήθελε να πολιτευτεί

Αν ήξερα ότι θα γινόμουν πρόεδρος θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα (γέλια).

–         Χαρακτηριστικά σας γνωστά τοῖς πᾶσι είναι η εντιμότητα και η απλότητα του χαρακτήρα σας. Θεωρείτε ότι αυτά είναι τα μυστικά της επιτυχίας ενός πολιτικού του σήμερα και πώς θα σκιαγραφούσατε το προφίλ αυτού;

Δυστυχώς στις μέρες μας δεν είναι αυτά. Ας ελπίσουμε ότι θα γίνουν. Σήμερα ο πολιτικός θεωρείται ικανός αν είναι καπάτσος, αν είναι λαϊκιστής, αυτά νομίζω είναι τα κριτήρια με τα οποία ο κόσμος ψηφίζει δυστυχώς. Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει και να μη ψηφίζει αυτούς που ψεύδονται και αυτούς που του υπόσχονται διορισμούς αλλά αυτούς που σκοπεύουν να βοηθήσουν τον τόπο. Πότε θα γίνει αυτό δεν ξέρω.

–         Πιστεύετε ότι σήμερα υπάρχουν ικανά πρόσωπα στην πολιτική;

Πάντοτε υπάρχουν αλλά χάνονται μέσα στο πλήθος των αντιθέτως φρονούντων με αποτέλεσμα να καταλήξουμε εδώ που καταλήξαμε.

–         Ολοένα και περισσότεροι νέοι, απόφοιτοι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εγκαταλείπουν τη χώρα μας καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με την ανεργία. Θεωρείτε ότι είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί αυτή η μάστιγα της κοινωνίας και να πάψει η Ελλάδα να «διώχνει» τα παιδιά της και με ποιο τρόπο;

Αν η οικονομία δεν ανακάμψει δεν πρόκειται να σταματήσει η ανεργία και η απώλεια των ελληνικών μυαλών. Διακρίνονται στο εξωτερικό και πολλές φορές δεν τους δεχόμαστε ούτε ως καθηγητές στα πανεμιστήμιά μας, τους απορρίπτουμε είτε από κακία, είτε από συναδελφική αντιζηλία. Μόνο αν αυξηθούν τα προσφερόμενα για την έρευνα χρήματα θα σημειωθεί πρόοδος.

–         Ζούμε σε μια εποχή παραμέλησης της ανθρωπιστικής παιδείας και επικράτησης του τεχνοκρατισμού. Σαν να μην έφτανε αυτό και η επίσημη πολιτεία από τα ετήσια έσοδα της ελάχιστα προσφέρει για την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος. (Κατάντησε γραφικό πλέον το αίτημα της παροχής του 5{14b99f4af2a6c6345273233de7b71c256f8178277e938f3d54682e0756711a6c} του προϋπολογισμού στην παιδεία). Οι συνθήκες αυτές επιφέρουν τη φθορά του δημοσίου σχολείου με τάχιστους ρυθμούς.

Σήμερα ο κύριος Παπανδρέου ανακοινώνει κάποια μέτρα με σκοπό να αλλάξει συθέμελα την κατάσταση της εκπαιδεύσεως, μακάρι να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Πιστεύω ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

–         Αν σήμερα ήσασταν υπουργός παιδείας, ποιοι οι χειρισμοί στους οποίους θα προβαίνατε με σκοπό την εξυγίανση του θεσμού αυτού;

Το πρώτο βήμα βρίσκεται στην αξιολόγηση των πανεπιστημίων και των καθηγητών η οποία πρέπει να γίνεται από ξένους πανεπιστημιακούς. Δεν είναι δυνατόν από βοηθός ή λέκτορας να γίνεται κάποιος καθηγητής μόνο και μόνο επειδή περνούν τα χρόνια.

–         Η αξιολόγηση προτείνετε να εφαρμοστεί και στους καθηγητές μέσης εκπαίδευσης;

Παντού πρέπει να υπάρχει αλλά από πού πρέπει να πιαστεί κανείς για να αρχίσει να διορθώνει δεν ξέρω. Και με συγχωρείτε αγαπητέ κύριε Δασταυρίδη αλλά δε νομίζω ότι και οι καθηγητές μέσης εκπαίδευσης κάνουν καλά την δουλειά τους. Μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν κι αυτοί, ακόμα οι δάσκαλοι γιατί βαριούνται, υπαλληλοποιούνται, δεν ασχολούνται με τα παιδιά, έχουν γίνει «δημόσιοι υπάλληλοι». Ποιος καθηγητής ασχολείται με την παροχή ανθρωπιστικής παιδείας και τη διαμόρφωση ισχυρών χαρακτήρων; Για παράδειγμα ένας καθηγητής φυσικής λέει στους μαθητές του τι πρέπει να κάνουν στη ζωή; Πρέπει κάθε μαθητής να αποκτήσει μια σφαιρική παιδεία και να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στα μαθήματα που θα τον οδηγήσουν στο πανεπιστήμιο. Βλέπω τα εγγόνια μου, μου λένε: «Γιατί να μάθω Αρχαία Ελληνικά;» Τους απαντώ πως αν δε μάθεις αρχαία καλά δε μαθαίνεις και τη γλώσσα καλά. Έχουμε συνηθίσει στην ειδίκευση.

–         Εδώ να σημειώσουμε και το πλήθος των φροντιστηρίων που υπάρχει..

Είχα πει κάποτε ότι έχουμε δύο παιδείες και πρέπει να καταργήσουμε τη μία. Προτείνω λοιπόν να καταργηθεί η επίσημη παιδεία αφού η άλλη είναι πιο αποτελεσματική (γέλια). Δωρεάν παιδεία δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ. Και βέβαια είναι απαράδεκτη και η εικόνα τέτοιου πλήθους φροντιστηρίων.

–         Το Δεκέμβριο του 2008 σημειώθηκε ο χαμός ενός εφήβου, ενός μαθητή, του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Με τη διπλή ιδιότητα σας, τόσο ως εξέχουσα πολιτική προσωπικότητα όσο και ως νομικός, πώς σχολιάζετε τα γεγονότα τα οποία ακολούθησαν;

Ο κόσμος συγκινήθηκε από το θάνατο ενός νέου παιδιού. Ως δικηγόρος πιστεύω ότι θα την πληρώσει ο αστυνομικός περισσότερο από ό, τι πρέπει. Θα τον δικάσουν χωρίς ελαφρυντικό γιατί ο κόσμος συγκινήθηκε και επηρεάζει αυτή η συγκίνηση και το δικαστήριο, το οποίο δε θα έπρεπε να επηρεάζεται ωστόσο. Είναι απαράδεκτο για την αστυνομία να σκοτώνει ένα νέο παιδί κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες αλλά όταν δικάζεται ένας άνθρωπος πρέπει αυτό να γίνεται τίμια, σωστά και σύμφωνα με το νόμο. Ο κόσμος δικαίως αντέδρασε γιατί έχει παιδιά και σκέφτεται μια πιθανή δική του περίπτωση. Η συγκίνηση είναι δικαιολογημένη αλλά κι από ένα σημείο η αντίδραση ήταν υπερβολική.

–         Παρόμοιο περιστατικό έγινε όμως και στο παρελθόν και ο αστυνομικός εκείνος αθωώθηκε

Άλλες εποχές παιδί μου…Τώρα έχουμε δημοκρατία, αν έχουμε δημοκρατία, και ο καθένας γράφει ό, τι θέλει.

–         Πρόεδρος δημοκρατίας και «αν έχουμε δημοκρατία» είναι αντιφατικά…

Πραγματική δημοκρατία εννοώ. Ο Τσώρτσιλ έλεγε ότι η δημοκρατία είναι το χειρότερο πολίτευμα εξαιρουμένων όλων των άλλων. Εννοούσε δηλαδή είναι ευαίσθητο πολίτευμα που υπόκειται σε βίαιους κινδύνους και μύριες πληγές. Εδώ δεν κάνουμε τίποτε άλλο παρά να την πληγώνουμε. Ιδανική δημοκρατία ωστόσο είναι αδύνατο να υπάρξει. Να μειώσουμε τα μειονεκτήματά της πρέπει.

–         Μέλη του σύγχρονου πολιτικού κόσμου τάσσονται πλέον ανοιχτά υπέρ του πλήρους διαχωρισμού κράτους και εκκλησίας. Με δεδομένη την έμφυτη τάση του ανθρώπου να λατρεύει μια ανώτερη, υπερβατική δύναμη καθώς και την άρρηκτη και διαχρονική σχέση του Ελληνισμού με την πίστη του, ποια η δική σας άποψη επί του θέματος;

Κι εγώ είμαι υπέρ του διαχωρισμού. Η εκκλησία έχει δική της αποστολή, πολύ σημαντική αλλά δεν έχει αποστολή να επεμβαίνει στην εξουσία του κράτους. Ο Χριστόδουλος, ο οποίος ήταν κατάλληλος για πολιτικός και όχι για παπάς, ασχολήθηκε πολύ με τα πολιτικά κι αυτό ήταν λάθος του. Ο Ιερώνυμος είναι καλύτερος, δε ξέρω αν έχει την ικανότητα του Χριστόδουλου να επικοινωνεί με τα πλήθη αλλά πιστεύω ότι οι ιερωμένοι πρέπει να ασχολούνται με τα ζητήματα της δικής τους ευθύνης. Μη ξεχνάμε ότι ο Μέγας Φώτιος ξεχώριζε το ρόλο του Πατριάρχη και αυτό του αυτοκράτορα. Ο τελευταίος έλεγε ότι πρέπει να ασχολείται με το κράτος και ο Πατριάρχης με την πνευματική καθοδήγηση των πιστών.

–         Σχετικά με τη διδασκαλία των Θρησκευτικών στα σχολεία;

Έχουμε μια παράδοση σχολική η οποία μας οδήγησε στο δεσμό με την εκκλησία διότι η τελευταία βοήθησε πάρα πολύ στην Επανάσταση. Στη συνέχεια όμως άρχισαν οι διαπληκτισμοί μεταξύ πολιτείας κι εκκλησίας οι οποίοι δεν έχουν καταλήξει ακόμα. Δεν είμαι υπέρ λοιπόν αυτής της συνδυασμένης εκκλησίας αλλά υπέρ του χωρισμού, που δε θα πλήξει βέβαια την εκκλησία, χωρίς να θίγουμε την πίστη μας. Η αρμοδιότητα καθενός να είναι ξεκάθαρη και να μην επεμβαίνει κανένας στα δικαιώματα του άλλου. Ως προς την εκπαίδευση όποιος θέλει να μάθει θρησκευτικά να κάνει θρησκευτικά. Αλλά το τι θα διδαχθεί κάθε παιδί, τι θα διδάξει κάθε σχολείο ή πανεπιστήμιο είναι θέμα του κράτους, όχι της εκκλησίας.

–         Πλήθος κόσμου χαρακτηρίζει τη γενιά μας ως προσωποποίηση της πολιτικής απάθειας, της οκνηρίας, της έλλειψης μόχθου. Πώς κρίνετε εσείς τους σημερινούς νέους καθώς και τις προοπτικές αυτών;

Οι νέοι έχουν απογοητευθεί από την πολιτική κι έχουν απομακρυνθεί από αυτή. Κοιτάω το γιο μου ο οποίος θα μπορούσε να πολιτευθεί. Αρνείται ωστόσο μπροστά στη σημερινή κατάσταση. Γενική απάθεια δεν υπάρχει. Η προτροπή μου είναι να πολιτευθούν οι άξιοι.

–         Θυμίζει η άποψη σας το χρυσό αιώνα του Περικλή και την αναγκαία συμμετοχή όλων των πολιτών στα κοινά;

Θυμίζει περισσότερο τη διαμάχη Σωκράτη και σοφιστών όπου ο πρώτος έλεγε ότι δε χρειάζεται για να πολιτευθεί κάποιος να είναι σπουδαγμένος.

–         Ο Σωκράτης ήθελε τους πολιτικούς πεπαιδευμένους αλλά με κοινωνική ευθύνη…

Έλεγε ότι δεν αξίζει κανείς να μαθαίνει για να πολιτεύεται. Είναι στη φύση του ανθρώπου να είναι καλός και να ψηφίζει σωστά. Οι σοφιστές έλεγαν ότι πρέπει να διδάξουν στο λαό πώς να πολιτεύεται αλλά πληρώνονταν γι’ αυτό.

–         Από τη συνολική σας πορεία σας από την ΕΡΕ και τη ΔΗ.ΑΝΑ θα αλλάζατε κάτι;

Ασφαλώς θα είχα να αλλάξω. Ο καθένας πράττει και σωστά πράττει και λάθος.

–         Τι αποκομίσατε από τη συνολική σας πορεία στην πολιτική;

Έγινε τρόπος ζωής. Με επηρέασε στο χαρακτήρα η πολιτική, αλλού να είμαι σκληρός, αλλού μαλακός, οξύθυμος. Ήμουν πολιτικός σε μια εποχή μεγάλων αντιθέσεων.

–         Αν δεν υπήρχε δηλαδή το έντονο τότε στοιχείο του δικομματισμού θεωρείται ότι τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά για εσάς;

Ο δικομματισμός δεν είναι κακός. Ο φανατισμός είναι και ο σκληρός κομματισμός, Κοιτούσαμε το κόμμα και δεν κοιτούσαμε τον τόπο. Λάθος μέγα!

–         Από τη σημερινή κατάσταση της χώρας μας έχετε απογοητευθεί;

Σχετικά. Την πρώτη περίοδο της προεδρίας μου νόμιζα ότι πάνε τα πράγματα καλά, εκφωνούσα λόγους στο εξωτερικό για να προσελκύσουμε επενδύσεις. Τα πίστευα πραγματικά. Τώρα όμως βλέπω ότι δεν είχα δίκιο. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να υποκύψω στην απογοήτευση. Αισθάνομαι δυσφορία όμοια με αυτή του κόσμου αλλά μέσα μου δε θέλω να απογοητευτώ. Μπορεί λόγω ηλικίας να μην κάνω τίποτα αλλά αν ήμουν σαν κι εσάς δε θα απογοητευόμουν ποτέ. Ασχοληθείτε λοιπόν με την ατομική σας προκοπή για να ωφεληθεί ο τόπος.

–         Για τους νέους που γεμίζουν καθημερινά τις καφετέριες…

Το δικαιολογώ ως μίμηση όχι όμως και ως πράξη.

–         Πιστεύετε ότι εκλείπουν τα πρότυπα πλέον;

Οι ηθικές αρχές- παράδειγμα η εντιμότητα-όπως λέει ο Κάντ είναι αναγνωρισμένες παγκοσμίως αλλά κανείς δεν τις υπολογίζει. Θεωρείται καπατσοσύνη στην Ελλάδα να είσαι λίγο απατεώνας…Αυτά πρέπει να αποφύγετε παιδιά μου. Να δουλέψετε με γνώμονα τις ηθικές αρχές, να βοηθήσετε τον εαυτό σας και τον τόπο. Τώρα είναι η εποχή να επιλέξετε το μέλλον σας με βάση την κλίση που έχετε. Μην κοιτάζετε ούτε τα λεφτά, ούτε τίποτα το υλικό. Αυτό που αισθάνεστε μέσα σας να πράξετε. Οι ενέργειές σας να είναι παράλληλες της ζωτικότητας σας.

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ - ΔΗΜΟΤΙΚΟ
  • 1ο χιλιόμετρο περιφερειακής Τρικάλων - Λάρισας
  • 2410 624424
  • info@bakogiannis.edu.gr
ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ
  • Τερψιθέα Λάρισας
  • 2410 851540-41-42
  • info@bakogiannis.edu.gr